m. (-s), (ook: uurglas), tijdmeter die bestaat uit een in het midden sterk ingesnoerd glazen vat, ten dele met zand gevuld, zodanig dat het zand in een bekende tijd, van de bovenste afdeling, via de insnoering geheel naar de onderste afdeling loopt.
(e) De zandloper is een primitieve tijdmeter die evenals de wateren de olieuurwerken behoort tot de categorie tijdaanwijzers waarbij het er om ging, dat vloeistof of poeder uit een vat liep, waarbij ofwel de uitgestroomde hoeveelheid, ofwel de overgebleven hoeveelheid met behulp van een schaalverdeling een tijdsbestek aangaf. Reeds de Egyptenaren waren met dergelijke uurwerken bekend, maar de bekende vorm van de zandloper zal uit de 15e eeuw dateren. Zandlopers zijn nog in de keuken in gebruik. Het scheepsgebruik kent de term: de glazen slaan, hetgeen betekende, dat er een bel werd geluid, wanneer vier glazen (zandlopers; d.i. vier keer een half uur) waren leeggestroomd. Ook kende men de zgn. preekglazen, dit waren vier zandlopers die voor de predikant op de kansel stonden, om hem ervan te weerhouden, dat hij te lang preekte.
