Grieks schrijver, *ca.430 v.C. Athene, ♰ na 355 Korinthe.
Xenofoon was een leerling van Sokrates. Hij voegde zich in 401 v.C. bij de Griekse huurtroepen van de Perzische kroonpretendent Kyros in de Jongere. Na de catastrofe van Kounaxa leidde Xenofoon met succes de zgn. terugtocht der 10000. Afkerig van de democratische staatsinstellingen en de algehele politiek van Athene, koos hij de zijde van Sparta. Te Koronea vocht Xenofoon met de Spartanen tegen de Atheners en de Thebanen, waarvoor hij verbannen werd. Hij vestigde zich toen in Elis, waar hij als grondbezitter en schrijver leefde.
Na de Slag bij Leuktra (371 v.C.) vluchtte Xenofoon naar Korinthe. Toen Sparta en Athene bondgenoten waren geworden, werd het banvonnis tenietgedaan. Werken: Anabasis (tocht van Kyros’ Griekse huurtroepen), Hellenika (Griekse geschiedenis van het slot van Thoukydides tot 362 v.C.), Apomnemoneumata (over het leven van Sokrates), Kyroupaideia (geïdealiseerde biografie van KyrosII), Poroi (over de staatsinkomsten van Athene); daarnaast geschriften over de jacht, de ruiterkunst. Uitgave met Engelse vert., door E.C.Marchant, G.W.Bowersock (7 dln. 1959—71), Ned. vert. door C.Koolschijn en T.Reimsma (1971). Afb.p.432. LITT. E.Delebecque, Essai sur la vie de Xénophon (1957); P.Gantier, Un commentaire hist. des Poroi de Xénophon (1976).
