de vijfde dag in de goede week, waarop in de christelijke kerken de instelling wordt bedacht van het Avondmaal (mis) door Christus, en ook het begin van zijn lijden, dat in de rooms-katholieke liturgie wordt gesymboliseerd door de voetwassing. Vroeger had op Witte Donderdag ook de verzoening plaats van de openbare boetelingen met de kerk, opdat zij zouden kunnen deelnemen aan het paasfeest.
Tijdens een speciale eucharistieviering wordt in de Rooms-Katholieke Kerk ’s morgens door de bisschop de olie gewijd (chrisma, catechumenenolie, ziekenolie). De naam herinnert wellicht aan het bedekken van het kruis met een witte doek.In Zuid-Nederland heet Witte Donderdag ook Doppendonderdag, Dopperkensdag of Zoppendoppendonderdag, wegens het nog in kloosters en gezinnen wel voorkomend gebruik om bij het gewone avondmaal wittebrood in witte wijn of mede (honingdrank) te dopen. Algemeen is in Zuiden Oost-Nederland het kindergeloof dat de klokken op Witte Donderdag (of op Schortelwoensdag) naar Rome vliegen om op Stille Zaterdag terug te keren.
