Zuid-ned. schilder, *1399/1400 Doornik, ♰1464 Brussel. Van der Weyden stond van 1427—32 onder de naam Roger de la Pasture ingeschreven als leerling van Robert Campin te Doornik.
In 1432 werd hij meester en waarschijnlijk kort daarna vestigde hij zich te Brussel, waar hij in 1435 tot stadsschilder werd benoemd. In het Heilig Jaar 1450 bezocht hij waarschijnlijk Rome en Florence. Dit vermoedt men, omdat zijn Bewening van Christus (Florence Uffizi) zich voorheen bevond in de verzameling van de De’ Medici en sterk de invloed verraadt van Fra Angelico. Bovendien draagt de Madonna met vier heiligen (Frankfort aan de Main, Stadelsches Kunstinstitut) de wapens van Florence, bevat de patroonheiligen van de familie De’ Medici en is qua compositie nauw verwant aan Domenico Veneziano’s Lucia-altaar. Van der Weyden ontwikkelde een zeer persoonlijke stijl, waarin een heldere tekening prevaleerde boven het clair-obscur van het waarneembare lichtspel, terwijl de rustige weergave van de realiteit, zoals bij Jan van Eyck, moest wijken voor de bewogenheid van een sterk dramatisch gevoel. De figuren zijn daarnaast plastisch, haast sculpturaal opgevat.
Ook het kleurgebruik is hoogst persoonlijk, met een voorkeur voor heldere tinten. Behalve uit enkele portretten bestaat het oeuvre van Van der Weyden louter uit religieuze werken. Zijn stijl werd voortgezet door zijn leerling Hans Memlinc.
LITT. F.Winkler, Der Meister von Flémalle und R.van der Weyden (1913); E. Panofsky, Early Netherlandish painting (2 dln. 1953); M.J.Friedlaender, Early Netherlandish painting, ii (1967); M.Whinney, Early Flemish painting (1968); M.Davies, R.van der Weyden (1972).
