Australische staat, begrensd door de Indische Oceaan, het Noordelijk Territorium en Zuid-Australië, 2 525 500 km2,1 222 100 inw. Hoofdstad: Perth.
FYSISCHE GESTELDHEID
Reliëf en afwatering.
West-Australië bestaat uit het Westaustralisch Plateau en de kustvlakte met vele baaien, lagunen, inhammen; er voor liggen vele eilanden en riffen. Het plateau is precambrisch en heeft weinig reliëf (300—500 m). Het beslaat 90 % van de totale oppervlakte. Mount Hann (854 m) in de Kimberleys en Mount Bruce (1227 m) in de Hamersley Range zijn eilandbergen. Het randgebied naar de kustvlakte is doorsneden door rivieren. In het binnenland is een gebied zonder afwatering, gekenmerkt door veel zoutgebieden en duinen: Grote Zandwoestijn, Grote Victoriawoestijn, Gibsonwoestijn.
Het gebied bestaat in het zuiden uit kristallijn gesteente, in het noordoosten komen sedimenten en basalt voor. Klimaat en flora. Het uiterste noorden en het noordwesten zijn een tropisch moessongebied met zomerregens, jaarlijkse gemiddelde neerslag 1300 mm. Het zuidwesten heeft een steppeklimaat met scrubvegetatie; het gehele binnenland heeft een woestijnklimaat en is bijna vegetatieloos. Het uiterste zuidwesten heeft een mediterraan klimaat; jaarlijkse gemiddelde neerslag is 875 mm; altijd groene vegetatie.
BEVOLKING
Van de bevolking is 96 % van Britse afkomst. Er leven 30 000 Aborigines. Er is een groot mannenoverschot. De bevolkingsdichtheid ligt met uitzondering van het zuidwesten beneden de 0,8 inw./km2. Sinds 1965 zijn door en ten behoeve van de mijnbouw in de Hamersley Range en Pilbara-regio een aantal steden gesticht: Dampier (2700 inw.; ijzerhaven), Karratha (4240 inw.), Wickham (2310 inw.), Tom Price (3190 inw.), Paraburdoo (2400 inw.) en Newman (4670 inw.).
Het onderwijs is gratis en verplicht voor 6—15-jarigen. Er zijn vele vaken technische scholen; technische avondscholen. Voor leerlingen in de afgelegen gebieden is er schriftelijk onderwijs, aangevuld met schoolradio. Er zijn 56 onderwijsinrichtingen voor Aborigines; onderwijsinstituten voor immigranten. Er zijn twee universiteiten en een hogeschool.
ECONOMIE
Landbouw en veeteelt. Landbouw is vrijwel alleen mogelijk in het zuidwesten (m.n. tarwe, verder gerst, haver, groente, citrusfruit, bananen, suikerriet, wijnbouw). De schapenfokkerij (91 % merino) is voor wol belangrijk. Runderen in hoofdzaak voor vlees en zuivel.
Bosbouw. De staatsbossen beslaan 2,3 mln. ha.
M.n. exploitatie van de hardhoutsoorten jarrah en karri.
Visserij. De vangst van garnalen en kreeften is belangrijk; verder walvisvangst, parelvisserij en parelkwekerijen (export naar Japan).
Mijnbouw. De staat is rijk aan bodemschatten; ijzererts en nikkel hebben de dominerende rol van het goud overgenomen. Ijzererts wordt na bewerking m.n. naar Japan geëxporteerd. Er liggen grote reserves in Hamersley Range, bij Yampi Sound en Koolyanobbing. Nikkel wordt gevonden bij Kalgoorlie, Kambalda, Widgie Mooltha (reserves: 6 380 000); goud bij Kalgoorlie, Coolgardie (reserve: 237 000 kg). Darling Range heeft bauxietvoorraden (2800 mln.t) die nog niet in exploitatie zijn.
Steenkool ligt in het Collie-riviergebied (reserve: 400 mln. t). Andere mineralen zijn ilmeniet, rutielzand, koper, tantaliet, tin, aardolie, aardgas, beril, uraan, zeezout.
Industrie. Van de fabrieken bevindt zich 65 % in Perth en omgeving (m.n. metaal en machines). Er zijn ijzeren staalfabrieken in Kwinana, aluminiumsmelterijen in Kwinana en Pinjarra, chemische en petrochemische industrieën, fabricage van textiel, voedingsmiddelen en hout.
Verkeer. Het spoorwegnet (6888 km staatsspoor, 861 km ertsspoor) is vrijwel beperkt tot het zuidwesten en heeft in hoofdzaak smalspoor. De spoorlijnverbinding met Zuid-Australië is normaal spoor. Van de 171 000 km weglengten is 40 000 km verhard. Perth heeft een internationaal vliegveld; er zijn nog 18 vliegvelden verspreid over de staat en opgenomen in het binnenlands luchtverkeersnet. De belangrijkste havens zijn: Fremantle en Kwinana.
STAATSINRICHTING
Uitvoerende macht berust bij de ministerraad en premier. De gouverneur vertegenwoordigt de koningin van Groot-Brittannië en wordt benoemd op voorstel van de ministerraad. Hij is in naam hoofd van de uitvoerende macht. Volksvertegenwoordiging: hogerhuis (wetgevende vergadering, 55 leden), en lagerhuis (wetgevende raad, 32 leden). Er is stemplicht vanaf het 18e jaar. GESCHIEDENIS. De westkust werd in 1616 bezocht door Dirck Hartog, een Ned. kapitein op weg naar Ned.-Indië.
De kust werd door Dampier verkend in 1688 en 1699. Vancouver nam in 1791 formeel bezit van King George Sound. In verband met ongewenste Franse interesse in het grote lege gebied werd in 1827 vanuit Nieuw-Zuid-Wales de eerste nederzetting gesticht bij Albany. Vanaf 1829 was er permanente kolonisatie en proclamatie van West-Australië als Brits gebied, toen Fremantle de Swan-riviernederzetting stichtte, die van 1855—88 strafkolonie was. In 1890 kreeg West-Australië een vorm van zelfbestuur.
