Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 31-01-2022

Weiss, peter

betekenis & definitie

Zweeds Duitstalig schrijver, *18.11.1916 Nowawes (bij Berlijn). Het joodse gezin Weiss vluchtte in 1934 via Engeland naar Praag.

Weiss vestigde zich in 1939 in Stockholm en werd in 1945 Zweeds staatsburger. Enige bekendheid kreeg hij met de kleine experimentele roman Der Schatten des Körpers des Kutschers (1960). Over zijn ervaringen als vluchteling schreef hij de romans Abschied von den Eltern (1961) en Fluchtpunkt (1962). Na de absurdistische eenakter Nacht mit Gästen (1964) verscheen Die Verfolgung und Ermordung des Jean Paul Marat, dargestellt durch die Schauspielgruppe des Hospizes zu Charenton unter Anleitung des Herrn de Sade (1964), kortweg Marat/de Sade, waarmee Weiss wereldvermaard werd. De verbinding van twee historische tijdniveaus met het heden leverde grote dramatische mogelijkheden, die door de schrijver ten volle werden benut. Men vindt in het stuk zowel de absurditeit van Kafka als de ‘Verfremdung’ van Brecht en Lessings ‘Bühne als strijdmiddel’.

In 1965 werd Weiss communist; voortaan wilde hij alleen politiek geëngageerd toneel schrijven. Die Ermittlung (1965) heeft het Auschwitz-proces (1963—65) tot onderwerp, Gesang vom lusitanischen Popanz (1967) het Portugese koloniale bewind. In Vietnam-Diskurs (1968) valt Weiss de Amerikaanse politiek aan. In de tweeakter Hölderlin (1971) schildert hij de principiële revolutionair, voor wie de waanzin de enige uitweg wordt. Andere werken: toneel: Die Versicherung (1967), Trotzki im Exil (1970); proza: Das Duell (1972), Rapporte (1968; essays), Rapporte 2 (1971), Die Ästhetik des Widerstands (1978).

LITT.H.Rischbieter, Weiss (1967); V.Canaris, Über P.Weiss (1970); O.F.Best, P.Weiss (1971); P.Weiss-nr. tijdschrift Text und Kritik (1973).

< >