v. (-n, -s), door een virus veroorzaakte ziekte.
GENEESKUNDE
Voorbeelden van virusziekten zijn: pokken, gele koorts, hondsdolheid, influenza, kinderverlamming, mazelen, waterpokken, koortsuitslag, rode hond. virus.
PLANTEZIEKTENKUNDE
De symptomen van virusziekten kunnen van velerlei aard zijn: mozaïekverschijnselen (mozaïekziekte), necrose, misvorming (bladrolziekte), klein blijven van de plant (dwergziekte), heksenbezems en verkleuring (b.v. bloemkleurbreking bij tulpen en vergelingsziekte bij bieten). Meestal verspreidt het virus zich door de gehele plant (systemische planteziekte). Een waardplant die geen symptomen vertoont maar toch virus bevat noemt men carrier. Sommige virussen kunnen mechanisch met sap van plant op plant overgaan, b.v. tijdens contact van bladeren bij harde wind. Vele virussen worden overgebracht door vectoren. Als zodanig kunnen optreden bepaalde insekten (o.a. bladluizen, cicaden en kevers); andere virussen worden door aaltjes via de bodem verspreid; weer andere zijn voor overdracht afhankelijk van bepaalde in de bodem levende schimmels. Virussen kunnen bij vegetatieve vermeerdering overgaan via bollen, knollen, stekken enz., maar minder vaak via het zaad.
Voor de diagnose van een virusziekte kan gebruik gemaakt worden van:
a. de symptomen; een bezwaar hierbij is dat een bepaald virus op verschillende planten of variëteiten van gewassen uiteenlopende symptomen kan geven;
b. indicatorplanten;
c. fysische eigenschappen, o.a. de inactiveringstemperatuur;
d. serologische eigenschappen (serologie); e. vorm en grootte van de deeltjes, die o.a. met de elektronenmicroscoop vastgesteld kunnen worden.
Virusziek plantemateriaal kan soms genezen worden door een warmwaterbehandeling. Een directe bestrijding met chemische middelen is (nog) niet mogelijk. Het accent ligt op maatregelen ter voorkoming van virusziekten, o.a. door bestrijding van de vector met chemische middelen, door uit te gaan van gezond plantemateriaal en pootgoed, en door gebruikmaking van resistente variëteiten. Bij verschillende gewassen, die geheel met een bepaald virus besmet waren, is het gelukt virusvrije planten op te kweken met behulp van meristeemcultuur.
