m. (-ken), (ook: gangwissel), in een aandrijving de inrichting waarmee al of niet automatisch de overbrengingsverhouding tussen aandrijvende en gedreven as kan worden gewijzigd. Een versnellingsbak kan voorzien zijn van bepaalde meervoudige tandwieloverbrengingen en/of hydraulische apparatuur.
De reeds lang bekende en goed werkende nortonkast, die veel in gereedschapsmachines wordt toegepast, is een voorbeeld van met tandwielen werkende gangwissels.Vooral door de snelle ontwikkeling in de automobieltechniek zijn er verschillende transmissiesystemen ontwikkeld. Om snel en zeker te kunnen schakelen tijdens het rijden is het nodig dat de tandwielen die met elkaar in aangrijping gebracht moeten worden, synchroon lopen. Daartoe is er bij ieder versnellingstandwiel een synchronisatiëring ingebouwd, een soort wrijvingskoppeling, die de omtreksnelheid van het betrokken schakelwiel aanpast. De tegenwoordige ontwikkeling gaat steeds meer in de richting van de volautomatische versnellingsbak. In de VS is meer dan 90 % van alle auto’s van een automatische versnellingsbak voorzien, in Europa 10—15 %. Vanwege de dreigende ernstige energietekorten in de VS staan er verbruikbeperkende maatregelen en wetten op stapel. M.n. de verkoop van de grote Amerikaanse auto met zijn vele extra voorzieningen, en dus hoger (10 %) benzineverbruik, zal het hierdoor moeilijk krijgen; indirect heeft dit gevolgen voor de toepassing van de (dure) automatische versnellingsbak.Een trappenloze verandering van de overbrengingsverhouding wordt verkregen met een variator.
