Sébastien le Prestre de Vauban, Frans vestingbouwkundige, *1.5.1633 Saint Léger (dep. Yonne), ♰30.3.1707 Parijs.
In de Fronde streed Vauban onder Condé, raakte gevangen, ging in koninklijke dienst over en werd in 1655 ‘ingénieur du roi’. Hij kreeg het vertrouwen van minister Louvois en ontwierp een belegeringssysteem (beschreven in: Traité de l’attaque des places, 1705), voor het eerst toegepast bij de inname van Maastricht (1673). Vauban leidde vele succesrijke belegeringen, werd in 1678 ‘commissaire général des fortifications’ en omgaf Frankrijk aan landen zeezijde met nieuwe of verbeterde versterkingen. Hij verbeterde legerorganisatie en bewapening, schiep een kanalenstelsel in Vlaanderen en was ook als architect werkzaam. Zijn geschriften (Oisivetés) getuigen van economische, commerciële, agrarische, sociale en statistische belangstelling. In 1689 drong Vauban vergeefs aan op herstel van het Edict van Nantes.
In 1703 werd hij ‘maréchal de France’. Door het falen van zijn verdedigingssysteem (vooral de val van het onneembaar geachte Landau) tijdens de Spaanse Successieoorlog taande zijn roem. Tegen het eind van zijn leven publiceerde Vauban de verhandeling Projet d’une dîme royale (1707), een voorstel tot invoering van algemene belastingen zonder privileges, waarmee vooral verlichting voor de zwaar belaste boerenstand werd beoogd, zodat Vauban als voorloper van de fysiocraten mag gelden; kort voor zijn dood werd dit werk verboden. Uitgaven: Oisivetés, door A.M. Augoyat (3 dln. 1842-43); Projet, door E. Coornaert (1933).
LITT. M. Parent en J. Verroust, Vauban (1971).
