(Italiaans: Stato della Città del Vaticano), wereldlijk domein van de paus, krachtens de Lateraanse Verdragen van 11.2.1929 door Italië afgestaan aan de H. Stoel, gelegen in het noordwesten van de stad Rome, 0,44 km2, ca. 1000 inw. (de kleinste staat ter wereld).
Vaticaanstad heeft een eigen academie, spoorwegstation, radio-omroep, dagblad (L’Osservatore Romano), postzegels, munt, politie (gendarmerie) en lijfgarde (Zwitserse Garde). Het belangrijkste gebouwencomplex van Vaticaanstad is het Vaticaan. Exterritorialiteit genieten de buiten Vaticaanstad gelegen pauselijke bezittingen Castel Gandolfo (pauselijk zomerverblijf) en de Villa Barberina (eveneens gelegen in de gemeente Castel Gandolfo); de basilieken San Giovanni in Laterano (kathedraal van Rome), Santa Maria Maggiore en San Paolo, benevens dertien kerken en paleizen in de stad Rome.
BESTUUR
De paus oefent de soevereiniteit uit, en de absolute wetgevende, uitvoerende en rechtsprekende macht is in hem belichaamd. Naar buiten wordt hij vertegenwoordigd door een gouverneur. Als minister van Buitenlandse Zaken fungeert de kardinaal-staatssecretaris. De rechterlijke macht is gedelegeerd aan een tribunaal in eerste aanleg, aan de Romeinse Rota in appel en in laatste instantie aan de Apostolische Signatuur. De financiën worden gevoerd onder beheer van de Prefectuur voor economische zaken. In belangrijke mate speelt Vaticaanstad een rol in het Italiaanse economische leven (m.n. in het bank-, het verzekeringsen het energiewezen). curie, Kerkelijke Staat.
LITT. A. Giovannetti, Der Vatikan und der Krieg (1961); R. Raffel, Die Rechtsstellung der Vatikanstadt (1961); M. Mourin, Der Vatikan und die Sovjetunion (1967); J. Mercier, Twintig eeuwen geschiedenis van het Vaticaan (1978).
