Duits schrijver, *21.2.1785 te Düsseldorf, ♱10.10.1858 te Berlijn; gehuwd met Rahel Levin. Varnhagen von Ense studeerde medicijnen; daarna werd hij politicus.
Na zijn vroegtijdige pensionering, vanwege zijn liberale ideeën, hield hij met zijn vrouw een beroemde litteraire salon te Berlijn. Zijn werken, m.n. zijn brieven en dagboeknotities, hebben vooral cultuur-historische waarde. Werken: Erzählungen und Spiele (1807), Gedichte (1814), Goethe in den Zeugnissen der Mitlebenden (1823), Biographische Denkmale (5 dln. 1824—30), Rahel (1833), Denkwürdigkeiten und vermischte Schriften (9 dln. 1837—59). Uitgaven: Tagebücher (14 dln. 1861—70), Ausgewählte Schriften (19 dln. 3e dr. 1887), Briefwechsel mit Rahel (6 dln. 1874—75, herdr. 1972).LITT. P.Glander, K.A.Varnhagen von Ense (1961).
