o. (-sen), virus uit de groep der pokvirussen, verwekker van mensenpokken.
Het variolavirus heeft, evenals de andere pokvirussen, in het bijzonder het vermogen de huid en de slijmvliezen aan te tasten, waar het pokvorming veroorzaakt. Het virus bevat vocht uit een pokpuist. Pokken zijn zeer besmettelijk, minder door direct contact met pokkenlijders, dan wel via de lucht door verstuiving van ingedroogd pokkenmateriaal. Van het variolavirus bestaan twee varianten: variola major, verwekker van de gewone, ernstige vorm van pokken en variola minor, het alastrimvirus (een goedaardige vorm van pokken veroorzakend). Een nauw verwante virussoort is het vacciniavirus, dat voorkomt in de koepokstof die voor inenting gebruikt wordt. In 1796 toonde E.Jenner aan dat enting met koepokkenmateriaal onvatbaar maakt voor variola (vaccinatie).
