v. (-s), spataderbreuk; zwelling in de balzak, gevormd door een bundel uitgezette aderen van de zaadstreng.
Varicoceles komen vrij vaak voor, voornamelijk aan de linkerkant. Grote varicoceles kunnen pijn en/of een zwaar gevoel geven; de meeste zijn echter niet groter dan enkele cm en veroorzaken geen directe hinder. Wel leidt deze aandoening vaak tot een verminderde vruchtbaarheid. Een varicocele verdwijnt door een operatie waarbij men hoog in het lieskanaal de zaadstrengader afbindt; hierna treedt ook volledig herstel van de vruchtbaarheid op.
