geslacht van eencellige parasitaire micro-organismen, die voorkomen in het bloed van gewervelde dieren, met langgerekte, enigszins spiraalachtige vorm, en met een grote zweep aan het vooreinde, die langs het gehele cellichaam verloopt en wel langs een undulerende membraan. Trypanosomen planten zich voort door celdeling.
Zij worden op gewervelde dieren overgebracht door de steek van geleedpotige dieren, in de darm waarvan zij eveneens een deel van hun leven doorbrengen. Te noemen zijn: Trypanosoma lewisi, in het bloed van de rat (overbrengers zijn de rattenvlo en -luis); T.gambiense, veroorzaakt de slaapziekte bij de mens (overbrengers zijn de tsetsevliegen, Glossina); T.brucei, veroorzaakt de nagana van het vee in Oost-Afrika (overbrengers: Glossina-soorten); T. equiperdum, de verwekker van dourine bij paarden in Zuidoost-Europa, Noord-Afrika en India (deze parasiet wordt niet door een tussengastheer overgebracht, maar door direct contact van hengst op merrie bij het dekken); T. evansi, de verwekker van de surra in India en Indonesië (directe overbrenging door dazen; indirecte overbrenging door teken van het geslacht Ornithodoros). De door Trypanosoma veroorzaakte ziekten zijn bijna altijd van zeer ernstige aard. Deze parasieten leven in de bloedvloeistof; de rode bloedlichaampjes gaan te gronde, wat tenslotte de dood ten gevolge heeft.
