een groep 19e-eeuwse Amerikaanse schrijvers en essayisten, geconcentreerd in en rond Concord (Massachusetts), met als belangrijkste leden Emerson, Thoreau, Channing, Alcott en Fuller. De groep had een verstrekkende invloed, o.a. op Whitman.
De Transcendentalists speelden een cruciale rol in de ondermijning van de dominerende positie van het calvinisme in New England, in die tijd nog het culturele centrum van de VS. Zij ontwikkelden een door Duitse en Engelse denkers (o.a. Kant en Coleridge) geïnspireerd en aan dat van de romantiek verwant wereldbeeld, waarin de eenheid van alle dingen, de alomtegenwoordigheid van het Opperwezen en de intuïtie een centrale rol spelen. De intuïtie stelt de mens in staat boven de beperkingen van het alledaagse leven uit te stijgen (to transcend) om zo in contact te treden met de godheid (Emersons The oversoul). De natuur, als directe manifestatie van het Opperwezen, neemt in veel transcendentale geschriften een centrale plaats in (Emersons Nature, 1836; Thoreaus Walden, 1854). Wan 1842—44 gaven de Transcendentalists het blad The Dial uit.LITT. P.Miller, The Transcendentalists: an anthology (1950); G.Hochfield, Selected writings of the American Transcendentalists (1966); L.Buell, Literary transcendentalism (1973); P.F.Boller, American transcendentalism 1830-60 (1974).
