eigenlijk: François Dominique Toussaint, bijg. de Zwarte Napoleon, Haitiaans vrijheidsstrijder, *20.5.1743 bij Cap-Français (CapHaitien), ♱27.4.1803 fort Joux (bij Pontarlier). Toussaint nam als slaaf in 1791 deel aan een grote slavenopstand tegen de planters en leidde daarbij een eigen guerrillagroep.
Toen Frankrijk in 1794 alle slaven vrij verklaarde, trad hij in Franse dienst. Hij voerde strijd met de Spanjaarden en de Britten, die hij in 1798 uit Haiti verdreef. Intussen was hij door Frankrijk tot generaal benoemd. Hij bezette het oostelijke deel van het eiland (in 1795 bij het Verdrag van Bazel door Spanje aan Frankrijk afgestaan), verklaarde het geheel onafhankelijk en zichzelf tot president voor het leven (jan. 1801). Hij werd echter overwonnen door een Frans expeditieleger (jan. 1802), gevangengenomen en naar Frankrijk gevoerd, waar hij kort daarna in gevangenschap stierf aan longontsteking.
LITT. A.Césaire, Toussaint Louverture (1962).
