o., methylbenzeen, een aromatische koolwaterstof, C7H8.
Tolueen is een kleurloze vloeistof met kenmerkende geur (smeltpunt -95 °C, kookpunt 110 °C).
Het is een bestanddeel van tolubalsem. Door nitreren van tolueen ontstaat een mengsel van 60 % orthonitrotolueen, 36 % paranitrotolueen en 4 % metanitrotolueen, door reductie waarvan de overeenkomstige aminotoluenen (C7H7NH2) of toluïdinen ontstaan, die toegepast worden in de kleurstoffenindustrie. Door verdere nitrering van de nitrotoluenen ontstaat 2,4,6-trinitrotolueen (C7H5(N02)3), TNT, een springstof.
Tolueen werd vroeger vooral uit koolteer gewonnen. Tegenwoordig wordt het door extractie verkregen naast o.a. benzeen en xylenen uit eenreformaat dat ontstaat door katalytische reformering vanuit ruwe olie verkregen fracties. Verder wordt het gewonnen uit de sterk aromatische vloeistof die als bijprodukt ontstaat bij het kraken met stoom van nafta . Tolueen wordt toegevoegd aan motorbrandstof ter verhoging van het octaangetal. Het wordt gebruikt als oplosmiddel, o.a. in het mengsel methylethylketon + tolueen dat gebruikt wordt voor het ontparaffineren van smeerolie. Verder is het uitgangsstof voor de bereiding van o.a. benzeen, TNT en polyurethanen.
