John, Engels filosoof en theoloog, *30.11. 1670 Red Castle (Ierland), ♱ll.3.1722 Putney (bij Londen). Toland was rooms-katholiek, werd in 1687 presbyteriaan en geraakte tijdens een verblijf in Nederland onder invloed van de ideeën van J.
Arminius. Hij verdedigde een deïstisch, verdraagzaam christendom, ging later in pantheïstische richting en was de eerste die zich vrijdenker (freethinker) noemde. In zijn hoofdwerk, Christianity not mysterious (1696), betoogde hij dat in het oorspronkelijke christendom niets tegen of boven de rede is: de bovenredelijke mysteriën zijn slechts uit het joden- en heidendom overgenomen gebruiken, die door de kerkvaders tot sacramenten zijn gestempeld. Het werk bezorgde hem vele vijanden en werd van staatswege verbrand. In zijn Pantheisticon (1720) ontwierp Toland de grondtrekken van een toekomstreligie.
