autonome Sovjetrepubliek in de USSR, in de RFSSR, ten noordwesten van de Mongoolse Volksrepubliek, waar het vroeger toe behoorde, 170500 km2, 251000 inw. Hoofdstad: Kizyl.
De bevolking bestaat voor 58,6 % uit Toevinen, een Turks volk, die het boeddhisme aanhangen. Verder maken de Russen 38,3 % uit. De Russen hebben zich na de Tweede Wereldoorlog gevestigd door een snelle economische ontwikkeling. Het gebied ligt in het bekken van de Boven-Jenissei en is vruchtbaar. De Toevinen zijn in de eerste plaats veetelers, m.n. van runderen en schapen, en wonen vooral in de bergen die het bekken omgeven. Men vindt er goud, asbest en kobalt, kwarts en fluoriet, steenkool en zout in het centrum.
Industrie treft men aan m.n. in de hoofdstad en het naburige Kizyl Aryg; zij ontwikkelt zich snel en omvat houtbewerking, kleding, leder en voedingsmiddelenindustrie. De Jenissei wordt druk bevaren.Van 1944—61 was de Toevinische AS SR onder de naam Tannoe-Toevarepubliek een zelfstandige staat.
