Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 31-01-2022

Tïrol

betekenis & definitie

Oostenrijks bondsland, 12648 km2, 540000 inw. Hoofdstad Innsbruck.

Het vroegere landschap Tirol omvatte ook Zuid-Tirol dat sinds 1919 aan Italië behoort. Tirol bevat in het noorden de hoogste delen van de Noordelijke Kalkalpen (Wetterstein, Karwendel, Kaisergebergte). Ten zuiden van de Inn liggen de Retische Alpen. Oostwaarts vindt men de Venediger- en Glocknergroep. De bevolking vindt haar bestaan deels nog in de landbouw en in toenemende mate in de industrie, maar zij leeft m.n. van het toerisme. Daarnaast is de industrie gestimuleerd door de aanwezige waterkracht.

Tirol is altijd een belangrijk doorgaansgebied van Midden-Europa naar het Middellandse-Zeegebied geweest.

GESCHIEDENIS

In de 11e eeuw ontstond het graafschap Tirol, dat in 1233 aan de graaf van Görz kwam en in 1286 aan de hertog van Karinthië. In 1335 kwam Karinthië, in 1363 tevens Tirol aan de Habsburgers. Oostenrijk verloor Tirol aan Beieren bij de Vrede van Pressburg (1805). Dit leidde tot een opstand onder leiding van Andreas Hofer en een nieuwe Frans-Oostenrijkse Oorlog (1809), waarna Beieren een deel van Tirol aan het koninkrijk Italië en aan de Illyrische provincie van Frankrijk moest afstaan.

In 1814 werd Tirol weer Oostenrijks. In 1919 verloor Oostenrijk Zuid-Tirol aan Italië (Italiaans: Trentino, Alto Adige), waarvan het noordelijk deel (prov. Bolzano), na diverse terroristische activiteiten sinds de Tweede Wereldoorlog via Italiaans-Oostenrijkse onderhandelingen in 1969 grotere autonomie ontving. In 1971 ondertekenden Oostenrijk en Italië nog enige overeenkomsten die Zuid-Tirol meer rechten gaven.

LITT. O.Stole, Geschichte des LandesTirol (1955).

< >