v. (-en), het verschil tussen ware en middelbare (zonne)tijd.
De (ware) zon loopt volgens de perkenwet onregelmatig langs de ecliptica; haar oostwaartse beweging is in jan. 61’, in juli 59’ per dag.
Daarom heeft men voor de tijdmeting een middelbare zon ingevoerd, die ondersteld wordt oostwaarts langs de evenaar te lopen, en wel met eenparige snelheid. De grootte van de tijdsvereffening (tabel) ondergaat geringe wijzigingen; de kalenderregeling doet een periode van 4 jaar in de waarden op gelijke data ontstaan. De zon loopt in de herfst vóór op de klok; is het middag volgens de klok, dan is het dit volgens de zon al geweest. In de lente is het omgekeerd. Zon en klok zijn gelijk op 15 april, 14 juni, 1 sept. en 25 dec.; ook deze data kunnen iets verschuiven. Door het snelle toenemen van de tijdsvereffening in het laatst van dec. en het begin van jan. lengen ’s avonds de dagen schijnbaar sneller, terwijl men ’s ochtends weinig verandering ziet.
Om dezelfde reden schijnen in okt. de dagen in onverwacht snel tempo ’s avonds korter te worden, terwijl de verandering ’s ochtends gering is. Vroeger werd de tijdsvereffening met het omgekeerde teken opgegeven, kalender.
