[Eng.], m. (-s), toets voor, toetsing van gehalte of kwaliteit van personen of zaken; (van personen) een proef waardoor men zich op wetenschappelijk verantwoorde wijze een inzicht verschaft in eigenschappen, capaciteiten of karakter.
Door tests verkregen informatie is objectiever dan een persoonlijk oordeel en leent zich beter voor statistische verwerking. Tests worden daarom veel gebruikt. Men kan ze onderverdelen in:
1. kennis-
en aanlegtests: o.a. intelligentietests, schoolvorderingentests, tests die de motorische ontwikkeling meten; bij deze tests gaat het steeds om een betere of slechtere prestatie;
2. karakter- en persoonlijkheidstests: o.a. projectietests, creatieve tests (tekenen, spel), vragenlijsten; bij deze tests gaat het niet om het niveau van de prestatie, maar om de wijze waarop de persoonlijkheid zich uit. Soms, b.v. bij beroepskeuze tests, spelen beide aspecten een rol. Een ideale test voldoet aan de volgende voorwaarden:
a. hij is gestandaardiseerd, d.w.z. hij wordt bij alle proefpersonen volgens een vaste, duidelijke procedure afgenomen en steeds op dezelfde wijze gescored en bewerkt;
b.hij is genormeerd, d.w.z. de scores kunnen in een rangorde geplaatst worden, zodat kwantificerende uitspraken mogelijk zijn;
c.hij is maximaal betrouwbaar, d.w.z. hij moet onder gelijke omstandigheden steeds een zelfde uitslag geven (test-hertestbetrouwbaarheid), terwijl de uitslagen bij verschillende beoordelaars hetzelfde moeten zijn (beoordelaarsbetrouwbaarheid),
d.hij is maximaal valide, d.w.z. hij moet het gedrag buiten de testsituatie juist voorspellen (predictieve validiteit) en alleen dat aspect meten, waarover men informatie wil hebben, en b.v. geen andere voorkennis vereisen (begripsvaliditeit). Er bestaat geen test die aan al deze voorwaarden voldoet. Men zal daarom altijd een zekere terughoudendheid in acht moeten nemen bij het interpreteren van de resultaten, en geen vérgaande conclusies kunnen verbinden aan de score op één test. schaaltechniek.
LITT. A.Anastasi, Psychological testing (1954); P. Drenth, De psychologische test (1966); J.de Zeeuw, Testcompendium (1970).
