moderne naam van een oude stad in het noordoosten van Syrië, bij Ras el-Ain. De opgravingen die sinds 1911 door M.von Oppenheim werden verricht, brachten voor het eerst een zeer fraai, polychroom (zwart, wit, rood) type aardewerk aan het licht, beschilderd met geometrische en aan de dierenwereld ontleende motieven.
Het bleek karakteristiek voor een vroege fase van de cultuur van Noord-Mesopotamië, die hiernaar de Halafcultuur of -fase wordt genoemd (ca.5200 V.C.-4400 v.C.). Een van de bekendste vindplaatsen hiervan is Arpachija (bij Mosoel), waar een pottebakkerswerkplaats, ronde woningen met koepeldaken en begravingen werden ontdekt. Von Oppenheims opgravingen brachten voorts een belangrijke Aramese stad uit de 10e-8e eeuw v.C. met een versterkte burcht en benedenstad aan het licht. Op de burcht vond men het paleis van koning Kapara (9e eeuw v.C.) dat een voorhal met kariatiden had. Langs de wanden bevonden zich van reliëfs voorziene orthostaten van zwart basalt en rode en witte kalksteen. De stad heette toen Goezana (in 2 Kon.19:12 wordt zij Gozan genoemd) en was de hoofdstad van de Aramese staat Bït Bachjani.
Andere belangrijke vondsten waren een tempel, rijke begravingen en een aantal van de oudste Aramese teksten. De burcht bevatte vanaf de 8e eeuw v.C. het paleis van een Assyrische gouverneur. In de Seleucidentijd bestond er eveneens een nederzetting.
LITT. M.von Oppenheim, Teil Halaf (1939); H. Schmidt e.a., Teil Halaf I-IV (1943-62); W.Ortmann, Untersuchungen zur späthethitischen Bildkunst (1971).
