Charles Maurice de, (sinds 1806) prins van Benevento, (sinds 1817) hertog van, Frans politicus, *13.2.1754 Parijs, ♱17.5.1838 Parijs. Talleyrand de oudste zoon van een aristocratische familie werd, omdat hij kreupel was, op een seminarie geplaatst.
In 1788 werd hij bisschop van Autun. In 1789 vertegenwoordigde Talleyrand dit bisdom in de Staten-Generaal, waar hij o.a. secularisatie van kerkelijke goederen voorstond. Hij was één der weinige bisschoppen die de eed op de nieuwe grondwet aflegden, deed afstand van zijn bisdom en werd in de pauselijke ban gedaan (1791). Na de val van de monarchie (1792) week Talleyrand uit naar Engeland en bij het uitbreken van de Engels-Franse Oorlog naar Amerika. In 1796 teruggekeerd, was Talleyrand van 1797—1807 minister van Buitenlandse Zaken. Hij werkte mee aan Napoleons staatsgreep van 1799.
Hij ijverde steeds voor vrede met Engeland en Oostenrijk. Intussen misbruikte hij zijn ambt om zich schromelijk te verrijken via speculaties en betaalde diensten, vooral aan de slachtoffers van de reorganisatie van het Duitse Rijk. Na zijn ontslag voerde Talleyrand te Erfurt (1808) voor Napoleon geheime besprekingen met de Russische tsaar, maar hij verwierp Napoleons Spaanse politiek en intrigeerde met Fouché. In 1809 viel hij in ongenade, al maakte Napoleon nog van zijn diensten gebruik. Vanaf 1812 stond Talleyrand in contact met de latere Lodewijk XVIII en in 1814 werkte hij voor het herstel van de Bourbons. Hij vertegenwoordigde Frankrijk op het Congres van Wenen (1814-15), waar hij betrekkelijk gunstige vredesvoorwaarden bedong.
Na de Slag bij Waterloo was Talleyrand enige maanden premier. Hij intrigeerde tegen Karel X en was onder koning Louis Philippe gezant te Londen (1830—33). Hier verkreeg Talleyrand Engelse steun voor de Franse politiek ten aanzien van de Belg. zelfstandigheid en sloot hij in 1833 de Quadruple Alliantie met Engeland, Spanje en Portugal. Uitgave: Mémoires (5 dln. 1891—92), Lettres inédites à Napoléon, door P. Bertrand (1889).
LITT. J.de la Crevette e.a., Talleyrand (1964); M. Poniatowski, Talleyrand aux États-Unis (1967); J. Orieux, Talleyrand (1970).
