Max, eigenlijk: Kaspar Schmidt, Duits filosoof, *25.11.1806 Bayreuth, ♰26.6.1856 Berlijn. Stirner behoorde tot de jonghegelianen (→hegelianisme).
Hij leverde een radicale strijd tegen elke vorm van vervreemding. Evenals Feuerbach verwierp hij de godsidee, omdat deze de mens ertoe zou nopen zijn vrijheid op te offeren aan een irreëel wezen dat hem zijn wet oplegt. Feuerbachs benadrukking van de mens zelf (als norm van moraal) echter werd door Stirner als een vorm van vervreemding beschouwd: het maakt de individuele mens tot slaaf van een abstract algemeen wezen. Vrij is de mens pas, wanneer hij zich als enkeling affirmeert en zijn eigen wil doorzet, m.n. in het verwerven van eigendom. Stirner kwam dan ook op voor een radicaal egoïsme. Ook staat en samenleving moeten als vervreemdingen ontmaskerd worden, omdat zij de enkeling dwingen zijn eigenheid op te offeren.
Stirner heeft een grote invloed uitgeoefend op de anarchistische beweging en put daaruit zijn actualiteit. Ook Nietzsche en de existentiefilosofie werden door hem beïnvloed. Werken: Der Einzige und sein Eigentum (1845), Geschichte der Reaktion (2 dln. 1852). Uitgave: Kleinere Schriften, door J.H.Mackay (1914; herdr. 1976).LITT. H.Arvon, Aux sources de l’existentialisme: M.Stirner (1954); R.Paterson, The nihilistic egoist M.Stirner (1971); H.Arvon, M. Stirner ou l’expérience du néant (1973).
