o., de praktijk van de opvattingen van J. Stalin tijdens diens regime in de USSR; ook ruimer gebruikt voor de opvattingen en methoden van zijn volgelingen.
ⓔ Het stalinisme werd gekenmerkt door persoonsverheerlijking, straffe terreur, gelijkschakeling van alle geledingen van de sovjetmaatschappij en opoffering van de levensstandaard aan snelle industrialisatie. De opkomst van het stalinisme is aan een veelheid van factoren toegeschreven: Stalins persoonlijke machtshonger, het uitblijven van de revolutie in West-Europa, zodat de USSR haar industrialisatie geheel op eigen kracht moest volbrengen, de uitzonderlijke verwoestingen tijdens beide wereldoorlogen, de (psychologische) gevolgen van de geallieerde Interventieoorlogen (1918-22) en de daarop volgende blokkade van de USSR, de dreiging van het nationaal-socialistische Duitsland, de Koude Oorlog. Stalins dictatuur heeft waarschijnlijk miljoenen mensen het leven gekost. Drie jaar na zijn dood begon de ➝destalinisatie toen o.a. N. Chroesjtsjov kritiek op Stalins beleid uitoefende.
LITT. D. Desanti, Les staliniens 1944-56 (1975); J. Ellenstein, Histoire du phénomène stalinien (1975); R.C. Tucker (red.) Stalinism (1977).
