Iers-Engels schrijver en criticus, *26.7.1856 Dublin, ♱2.11.1950 Ayot Saint Lawrence. Shaw begon als jongste bediende op een makelaarskantoor.
In 1876 vestigde hij zich te Londen, waar hij vergeefs probeerde artikelen van zijn hand in tijdschriften geplaatst te krijgen; hij schreef vijf romans, zonder enig succes. In 1885 werd hij muziekcriticus voor The Star, en later ook toneelen litteratuurciriticus voor diverse andere kranten en tijdschriften. Hij maakte naam door zijn scherpe pen en onconventionele meningen; zo prees hij het werk van de toen nog impopulaire H.Ibsen. In 1884 was Shaw toegetreden tot de socialistische Fabian Society, waarvan hij de propagandist werd. Hij schreef tal van politieke pamfletten en hield vele toespraken, waarbij hij een begaafd redenaar bleek. Van zijn latere politieke werken is The intelligent woman ’s guide to capitalism and socialism (1928) het belangrijkst.In 1898 verschenen gebundeld Shaws eerste drie toneelstukken, Plays unpleasant, waarin hij, beïnvloed door Ibsen, uiteenlopende onderwerpen als liefde, evolutie, sociale misstanden enz. behandelde op de controversiële wijze die hem eigen was. De stukken ontmoetten nogal wat weerstand; soms werd de opvoering ervan zelfs verboden. Shaw won het publiek voor zich met vier Plays pleasant, die eveneens in 1898 verschenen. Tal van toneelstukken volgden, met als hoogtepunt Saint Joan (1923), over Jeanne d’Arc. Pygmalion (1912) is het bekendst, door de hierop gebaseerde musical My fair lady. In 1925 ontving Shaw de Nobelprijs.
Shaw voorzag al zijn stukken van uitvoerige regieaanwijzingen en een uitgebreide inleiding, waarin hij vaak de boodschap van het stuk weergaf. Alle stukken hebben een didactische inslag; toch spreken ze bij de opvoering aan door de vele komische, paradoxale en bizarre aspecten. Zijn levensbeschouwing uitte Shaw vooral in Back to Methnselah (1921): boven de mens bestaat een hogere macht, een levenskracht, die de voortdurende evolutie van al wat leeft stimuleert, met als doel de uiteindelijke volmaaktheid; de mens zelf moet zijn best doen om hieraan mee te helpen. Werken: Plays unpleasant: Widowers houses, The philanderer, Mrs. Warren’s profession (1898), Plays pleasant: Arms and the man, Candida, The man of destiny, You never can tell (1898), Three plays for puritans: The devil’s discipline, Caesar and Cleopatra, Captain Brassbound’s conversion (1900), Man and superman (1903), The doctor’s dilemma (1906), Androcles and the lion (1912), Heartbreak house (1917), The apple cart (1929), Geneva (1938). Uitgaven: Collected ed. (33 dln. 1930—38); Constable Standard ed. (18 dln. 1931—50); Complete plays (1931); Complete prefaces (1934); Collected letters, doorD. H.Laurence (5 dln. 1964); Collected plays with their prefaces (1970 vlg.).
LITT. M.Meisel, Shaw and the nineteenth-century theatre (1963); F.Maine, The wit and satire of G.
Shaw (1967); L.Crompton, Shaw the dramatist (1969); S.Weintraub, Shaw (2 dln. 1969—70); E.
Bevan, A concordance to the plays and prefaces of G.B.Shaw (10 dln. 1972); M.Valency, The cart and the trumpet (1973); J.F.Evans, Shaw, the critical heritage (1976).
