Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 31-01-2022

Selsyn

betekenis & definitie

[Eng. self en synchronous], m., (ook: synchros, magslip, teletorque, autosyn, desyn), elektrisch toestel voor het overbrengen van kleine vermogens. Een selsyn bestaat in principe uit twee eenheden, die elk een elektrische machine met een bewikkelde stator en een eveneens bewikkelde rotor omvatten.

De statorwikkeling bestaat meestal uit drie delen, die onderling 120 ° ten opzichte van elkaar verschoven over de statoromtrek zijn verdeeld. De rotor bezit een eenfasewikkeling, die over twee sleepringen op een wisselstroombron wordt aangesloten. De overeenkomstige punten van de beide statorwikkelingen worden met elkaar verbonden, de rotorwikkelingen worden parallel op één en dezelfde wisselstroombron aangesloten. In de rotor ontstaat een elektromagnetisch wisselveld van gelijke frequentie als die van de wisselstroombron. Het rotorveld induceert spanningen in de drie delen van de statorwikkeling en de grootte van de spanning in elk deel van deze wikkeling is afhankelijk van de stand van de rotor. Wanneer de stand van beide rotoren gelijk is, zullen de spanningen in twee overeenkomstige delen van de statorwikkelingen van de twee eenheden ook precies gelijk zijn, zodat in de verbindingsleidingen tussen de motoren geen stroom gaat vloeien.

Bij ongelijkheid gebeurt dit wel, waardoor stator en rotor krachten op elkaar uitoefenen in de vorm van koppels. Van beide eenheden zijn de koppels tegengesteld gericht, zodat de rotoren de neiging hebben weer gelijke stand in te nemen. Het koppel, dat de stator op de rotor uitoefent, neemt ongeveer evenredig toe met de grootte van de afwijkingshoek van de rotoren en bereikt een maximum bij ca. 90° afwijking. Bij grotere afwijkingen neemt het koppel weer af tot nul bij een hoek van 180°. Het systeem zal evenwel steeds met veel kleinere afwijkingshoeken werken, daar de ontvanger de beweging van de gever onmiddellijk volgt. Met één gever kan een aantal ontvangers zijn gekoppeld, die dan alle gezamenlijk de bewegingen van de gever volgen.

In de techniek hebben selsyns uitgebreid toepassing gevonden voor het over kleinere of grotere afstand overbrengen van een beweging. De gever wordt dan gekoppeld met de as waarvan de beweging moet worden overgebracht, de ontvanger geeft de stand van deze as aan. De aandrijving van gever en ontvanger kan rechtstreeks zijn of via een overbrenging, dit laatste wanneer het benodigde koppel van het ontvangende mechanisme groter is dan rechtstreeks door de gever en ontvanger kan worden overgebracht. Uiteraard zijn de krachten resp. koppels, die kunnen worden overgebracht, slechts gering. Belangrijk grotere verstelkrachten kan men verkrijgen door gebruikmaking van een servomotor. elektrische as.

< >