Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 31-01-2022

Scrotum

betekenis & definitie

[Lat.], o. (-s), (anatomie) balzak, een huidzak waarin de teelof zaadballen liggen. De huid van het scrotum is dun (bevat weinig onderhuids vet), is goed gepigmenteerd en bevat veel talgen zweetkliertjes; ook zijn er veel gladde spiervezeltjes in aanwezig, waardoor de scrotaalhuid zich kan samentrekken.

De teelballen of testikels ontstaan tijdens de embryonale ontwikkeling binnen het lichaam, maar tegen het eind van de zwangerschap dalen zij af naar buiten (descensus tesiculorum) en stulpen hierbij de buikwand uit. Binnen het scrotum, dat door een tussenschot in twee compartimenten is verdeeld, zijn de testikels dus omgeven door een zakje gevormd uit de buikwand. Dit zakje vertoont via een streng aan elke zijde nog steeds continuïteit met de buikwand; deze streng (Juniculus spermaticus of zaadstreng) bevat bloedvaten, zenuwen, een spiertje (de cremasterspier) alsmede een zaadleider. Hoewel de testikels buiten de buikholte zijn ontstaan, stulpt korte tijd vóór hun afdaling ook het buikvlies naar buiten uit. In de volwassen situatie vertoont het stukje buikvlies dat rond de testikels is gelegen echter geen continuïteit meer met het ‘echte’ buikvlies. Hoewel het buikvlies dus gesloten is, heeft het op de plaats waar de funiculus spermaticus naar buiten stulpt een zwakke plek. Hierdoorheen kunnen buikvlies en buikorganen zich opnieuw in de zaadstreng persen en zelfs tot in het scrotum komen, waardoor dan een liesbreuk is ontstaan.Wanneer de cremasterspier zich samentrekt, worden de testikels naar de buikwand toegetrokken. Reflectorisch volgt deze samentrekking (zgn. cremasterreflex) na prikkeling van de dij, en wel volgt contractie aan dezelfde zijde als de geprikkelde. Bij dieren is de cremasterspier veel sterker ontwikkeld, zelfs in die mate dat de testikels helemaal in het lichaam kunnen worden teruggetrokken. Vaak komen de testikels slechts in de bronstperiode in het scrotum. De vorming van vruchtbaar sperma wordt sterk belemmerd wanneer de testikels niet een iets lagere temperatuur hebben dan binnen in het lichaam heerst. Vandaar dat achterwege blijven van vruchtbaarheid inhoudt (cryptorchisme). Zie geslachtsorgaan.

< >