Ned. staatsman, *31.10.1761 Deventer, †25.3.1825 Amsterdam. Schimmelpenninck was advocaat te Amsterdam.
Hij sloot zich aan bij de patriotten en trad in 1795, na de Franse inval, op als voorzitter van het voorlopig stadsbestuur. In 1796 werd hij lid van de Nationale Vergadering van de Bataafse Republiek; Schimmelpenninck behoorde tot de moderaten. In 1798 werd hij gezant te Parijs; hij bemiddelde in 1802 tussen Frankrijk en Engeland bij de onderhandelingen over de Vrede van Amiens. Van 1802–03 was hij gezant te Londen, daarna weer te Parijs. In 1804 kreeg Schimmelpenninck van Napoleon I de opdracht een constitutie te ontwerpen voor een nieuwe staatsregeling in Nederland, die in 1805 in werking trad en waarbij Schimmelpenninck met de titel raadpensionaris aan het hoofd van de Bataafse Republiek kwam te staan. Zijn bewind bracht vele verbeteringen, vooral op het gebied van de belastingwetgeving (Gogel) en het onderwijs.
Schimmelpenninck weigerde de ratificatie van de constitutie die het Koninkrijk Holland instelde. Op 4.6.1806 legde hij zijn functie neer en trok zich terug op zijn landgoed bij Deventer. In 1811 verleende keizer Napoleon I hem de titel van graaf. Van 1811–13 verbleef hij te Parijs. In 1815 werd Schimmelpenninck tot lid van de Eerste Kamer benoemd.LITT. A.Sixma van Heemstra-Schimmelpenninck, In de schaduw van Napoleon (1961); T.de Vries, R.J.Schimmelpenninck (2e dr. 1965); L.Plemp van Duiveland, R.J.Schimmelpenninck (1971).
