Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 31-01-2022

Scandium

betekenis & definitie

[Lat. Scandia, Scandinavië], o., scheikundig element, symbool Sc.

Scandium hoort thuis in de 3 A-groep van het periodiek systeem en heeft buiten de elektronenconfiguratie van het edelgas argon nog één 3den twee 4s-elektronen, waardoor het alleen als driewaardig ion voorkomt. Scandium is een zilverwit zacht metaal. A.D.I.Mendelejev voorspelde het bestaan van het element in 1871 en noemde het ekaboron. In 1879 werd een oxide door Lars Erik Nilson in zeldzame aardmineralen ontdekt en het element door Per Theodor Cleve in hetzelfde jaar erkend als gelijk aan ekaboron en scandium genoemd. Isotopen zijn bekend van atoommassa 40-50 waarvan alleen de enige niet-radioactieve, het 4521 Sc (100 %) in de natuur voorkomt. Scandium komt in vele mineralen in uiterst kleine hoeveelheden voor (o.a. naast wolfraam en uraan), maar hoort niet tot de groep der zeldzame aardmetalen (lanthaniden).

Het lichte gewicht en hoge smeltpunt maken scandium technisch interessant met het oog op het ontwikkelen van lichte, sterke metaallegeringen, b.v. voor de ruimtevaart. Een andere mogelijke toepassing is de radiotherapie waarvoor het scandium na bestraling in een kernreactor als sterke jodiumbron met een halfwaardetijd van 85 dagen wellicht bruikbaar is. Het metaal is echter nog te kostbaar (zeer geringe concentraties en moeilijke winning). Er zijn wel aanwijzingen dat buiten de aarde scandium in hogere concentraties aanwezig is, o.a. in de zon.

< >