voluit: Gaius Crispus, Romeins geschiedschrijver, *86 v.C., †ca.35 v.C. Sallustius werkte als volkstribuun mee aan de val van zijn persoonlijke vijand Milo.
Onder Iulius Caesar werd hij in 46 v.C. in Afrika proconsul van Numidië; tijdens dit bestuur verwierf Sallustius zich grote rijkdom en werd daarom aangeklaagd wegens knevelarij; door de invloed van Caesar ontkwam hij aan een veroordeling. Na Caesars dood (44 v.C.) hield Sallustius zich uitsluitend bezig met het samenstellen van zijn geschiedkundige werken, waarvan zijn Romeinse geschiedenis (Historiarum libri V), van Sulla’s dood tot aan de machtsontwikkeling van Pompeius (78 v.C.-67 v.C.), het belangrijkste is, maar waarvan slechts fragmenten over zijn. Bewaard zijn gebleven twee kleinere, in vroeger tijd vervaardigde werken: Bellum Catilinae en Bellum Iugurthinum. Sallustius’ stijl en woordgebruik zijn archaïstisch; zijn voorbeelden zijn Cato Censorius en Thoukydides. Met de laatste is hij tevens verwant om zijn pessimistische realisme, dat hem b.v. onderscheidt van Livius. Uitgaven: door H.Vroom (1951) en door J.W. Meijer (1970).LITT. K.Büchner, Der Aufbau von Sallustius’Bellum Jugurthinum (1956); R.Syme, Sallust (1964); A.Leeman, A systematical bibl. of Sallust (1965).
