joodse pseudo-messias, *1626 Smyrna, ♱1676 Dulcigno (Albanië). Reeds vroeg voelde Sabbethai Zwi zich sterk tot de joodse mystiek aangetrokken.
Na de jodenvervolgingen in Oost-Europa in 1648—49 voelde hij de drang om de joden te verlossen en riep hij zich tot messias uit. De rabbijnen in Smyrna deden hem in de ban en hij reisde door Turkije, Palestina en Egypte, waar zijn aanhang steeds toenam. Het jaar 1666 werd door hem als jaar van de verlossing uitgeroepen en zeer veel Turkse joden maakten zich gereed om hem naar het Land der Vaderen te volgen. Sabbethai Zwi werd echter door de Turkse autoriteiten gevangen gezet en gedwongen tot de islam over te gaan. De grote verslagenheid onder de joden duurde tot eind 18e eeuw voort. Sabbethai Zwi behield in het geheim aanhangers, sabbatianen genaamd. Ook onder de joden in Nederland had hij veel volgelingen en de Ned. predikant te Smyrna, Thomas Coenen, bracht in 1669 een belangrijk ooggetuigenverslag uit aan zijn superieuren over de messiaanse bewegingen in Turkije (gepubliceerd).LITT. G.Scholem, ShabetaiZwi.Themysticalmessiah 1626-76 (1973).
