Spaans dichter, *1283 Alcala de Henares, ♱1350 Toledo. Ruiz, aartspriester van Hita, is de auteur van het beroemde El libro de buen amor (Het boek van de goede liefde), ca.1340 geschreven in de vorm van een ik-verhaal.
Hoewel het geen autobiografisch werk is, doet de dichter het voorkomen alsof hij alle door hem verhaalde liefdesavonturen zelf heeft beleefd. In zijn werk valt de tweespalt op tussen oprecht beleden vroomheid en cynische vrouwenjagerij. De aartspriester prijst de goede liefde (de liefde tot God) waar hij kan, maar dit belet hem niet zijn vreugde in de erotiek breed uit te meten. Te oordelen naar zijn werk moet de auteur een geleerd man zijn geweest, die veel Arabische, Franse en Provençaalse litteratuur bestudeerd heeft. De inhoud van het werk is zeer verscheiden: gebeden, beschrijvingen van liefdesavonturen, allegorieën, vele prachtige fabels van Arabische herkomst en tenslotte het liefdesavontuur van don Melón en dona Endrina. Door het gehele werk heen staan lyrische gedichten, vagantenlitteratuur, studentenliedjes enz.
Het werk eindigt met een lofzang op Maria en vrome gebeden. Dit werk wordt wel de comédie humaine van de Spaanse middeleeuwen genoemd. Het geheel bevat 1728 strofen en meer dan 8000 versregels. Uitgave: Arcipreste de Hita, libro de buen amor, door M.Criado de Val en E.W. Naylor (1965).LITT. A.N.Zahareas, The art of J.Ruiz (1965); M. Laza Palacio, La Espana del buen amor (1966); C. Gariano, El mundo poético de J.Ruiz (1967); O. Macri, Ensayo de métrica sintagmática (1969).
