1. het zichtbare mengsel van gassen, dampen en fijne vaste deeltjes dat bij het verbranden van stoffen opstijgt: uit de schoorsteen; de rook, m. van het geschut, kruitdamp; tabaksrook: geen kunnen verdragen; (fig.) onder de rook, m. van de stad wonen, dicht in de nabijheid ervan; geen rook, m. zonder vuur, alles heeft een oorzaak, er gaat geen praatje of er is wat van waar;
2. oneig., als beeld van vluchtigheid of onbestendigheid: al mijn hoop is in rook, m. vervlogen, verdwenen, opgegaan, wat ik hoopte, is niet vervuld.
Rook wordt in de krijgsmacht m.n. voor maskerings-en markeringsdoeleinden gebruikt. Bij de zeestrijdkrachten wordt rook meestal gebruikt om manoeuvres van eigen oppervlakteschepen aan het oog van de vijand te onttrekken. Dit gebeurt door het leggen van een rookscherm. Bekende voorbeelden van operaties uit de maritieme historie waarbij deze strijdwijze werd toegepast, zijn de Slag in de Javazee (febr. 1942) en de Slag in de Golf van Leyte tussen Amerikaanse en Japanse vlooteenheden (okt. 1944). Door de spectaculaire ontwikkelingen op het gebied van de waarnemings-en opsporingsapparatuur sorteert sinds het eind van de jaren zeventig een rookscherm bij krijgsverrichtingen ter zee aanzienlijk minder effect dan enkele decennia daarvoor.
Bij de landstrijdkrachten wordt van rook gebruik gemaakt voor beide doeleinden. Maskering (het bemoeilijken van de vijandelijke waarneming) geschiedt door middel van een rookgordijn. Een dergelijk rookgordijn wordt gelegd met behulp van rookgranaten, die afhankelijk van de aard van de tactische situatie en de gesteldheid van het gevechtsterrein met artilleriegeschut, mortieren of op tanks of pantservoertuigen gemonteerde rookgranaatwerpers worden afgevuurd. Het markeren van doelen (inschieten) gebeurt met behulp van granaten die gekleurde rook produceren. Zij worden met kanonnen, houtwitsers of mortieren afgevuurd. De granaten produceren rode, gele of groene rook, omdat die kleuren het best zichtbaar zijn.
Bij de luchtstrijdkrachten wordt rook vrijwel uitsluitend aangewend voor het markeren van doelen (gebieden) bij bombardementen. Anders dan bij de zeeën de landstrijdkrachten worden hiervoor meestal geen rookgranaten, maar rookbommen gebruikt.
Tenslotte wordt rook ook bij operaties waaraan eenheden van verschillende krijgsmachtdelen deelnemen, voor maskerings- en markeringsdoeleinden toegepast. Zo worden bij zulke gecombineerde operaties soms eenheden van de veldartillerie ingezet om met behulp van gekleurde rook producerende granaten gronddoelen te markeren voor acties van gevechtsvliegtuigen. rookvormend middel.
