Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 31-01-2022

Rompgebergte

betekenis & definitie

o. (-n, -s), golvend, afgerond, geplooid gebied, dat meestal een plateaukarakter vertoont.

Aan de term rompgebergte ligt de gedachte ten grondslag dat het oorspronkelijk een ketengebergte was waarvan door erosie en denudatie slechts de romp is overgebleven. Voorbeelden zijn de Ardennen, de Eifel en andere Europese middelgebergten. Later zag men in rompgebergten veeleer het resultaat van erosie op een opgeheven gebied, dat wel samenhang vertoont met de plooiing, echter niet noodzakelijk geheel met het geplooide gebied samenvalt. Plooiing (tektogenese) en gebergtevorming, dus reliëfvorming (orogenese), worden onderscheiden en blijken dikwijls in de tijd gescheiden te zijn.

De meeste Europese rompgebergten zijn na de carbonische plooiing geheel vereffend, ten dele onder zee gekomen en pas in het Tertiair weer opgeheven, waardoor de uitwendige krachten de gelegenheid kregen het gebergte uit te prepareren in de tegenwoordige vorm. Of het platenvormig oppervlak moet worden gezien als een opgeheven schiervlakte of als de uitdrukking van een zeker evenwicht tussen opheffing en gelijktijdige afbraak, is nog omstreden. Het feit dat de rompgebergten in Europa nog zo duidelijk het plateaukarakter vertonen, wordt wel opgevat als bewijs, dat deze plateauvorm onder andere (tropische of semi-aride) klimaatomstandigheden tot stand kwam. Resten van tropische bodems zijn aangetroffen, terwijl de solifluctie langs de hellingen getuigt van de denudatie in de koude klimaten van het Pleistoceen.

< >