Frans chanson de geste, ca. 1100, waarin het best de feodale idealen weerspiegeld worden. Het oudste handschrift dat bewaard is gebleven (nu in de Bodleian Library te Oxford) werd ca.1150 in Engeland geschreven.
De laatste regels maken gewag van een zekere Turoldus, die misschien de schrijver ervan of de auteur van het originele gedicht was. Het Chanson de Roland heeft zijn oorsprong te danken aan een historisch feit. In 778 werd de achterhoede van het Frankische leger van Karel de Grote bij Roncesvalles (in de Pyreneeën) door de Basken overvallen en vernietigd. Een van de drie door de kroniek genoemde aanvoerders was Roland, een Bretonse markgraaf. Onder invloed van de volksoverlevering werd deze gebeurtenis herschapen tot een nationale ramp: Roland werd een nationale held en neef van Karel de Grote, de Basken werden Saracenen, de nederlaag werd verklaard door verraad (Ganelon, stiefvader en aartsvijand van Roland, verried hem aan de heidenen), ca. duizend christenen sneuvelden tegen een overmacht. Tragisch wordt het verhaal doordat Roland uit mateloze trots te laat op zijn hoorn Olifant om hulp blaast.
Rolands dood is de climax van het Chanson de Roland. Het verhaal wordt door de dichter eenvoudig, maar levendig verteld.Uitgaven: door J.Bédier (6e dr. 1937): door A.Hilka en Rohlfs (4e dr. 1953).
LITT. P.le Gentil, La Chanson de Roland (1955); R.Menéndez Pidal, La Chanson de Roland y el neo-tradicionalismo (1959).
