mannennaam, gedragen door o.a. verscheidene vorsten.
APULIË, CALABRIË, SICILIË
Robert Guiscard, graaf (sinds 1060 hertog) van Apulië (1057-85), Calabrië en Sicilië (1059-85), *ca,1015, †(gesn.) 15.7.1085 Kefallinia. Robert Guiscard was een van de twaalf zonen van de Normandische edelman Tancred van Hauteville. De Normandiërs kwamen als huurlingen van de Grieken of Lombarden naar Zuid-Italië. Robert bestreed met zijn broers de Saracenen in Zuid-Italië en op Sicilië. Vanaf 1040 breidden zij hun bezittingen verder uit in Apulië en Calabrië. Hun toenemende macht benauwde paus Leo IX, wiens troepen in 1053 echter door Robert en zijn broer Humphrey bij Civitate verslagen werden.
In 1059 erkende paus Nicolaas II Robert als zijn leenman over Apulië, Calabrië en het te veroveren Sicilië. Samen met zijn broer Roger (Roger I van Sicilië) veroverde Robert Guiscard dit eiland; Palermo viel in 1072. Robert Guiscard werd aldus stichter van het Normandische Rijk in Beneden-Italië. Na de verloving van zijn dochter Helena met Constantijn Doukas, zoon van de Byzantijnse keizer Michaël VII, mengde Robert Guiscard zich in de Byzantijnse aangelegenheden. In 1081 versloeg hij keizer Alexios I Komnenos bij Durazzo en trok op naar Konstantinopel. De inval in Italië van de Duitse keizer Hendrik IV, die paus Gregorius VII op de Engelenburcht te Rome gevangen zette, deed Robert terugkeren.
Hij verdreef Hendrik, waarna zijn troepen te Rome huishielden (1084). Tijdens de hernieuwde veldtocht tegen Byzantium sneuvelde Robert.
FRANKRIJK
Robert I van Francia koning van Frankrijk (922—23), *ca.862, †(gesn.) 15.6.923 bij Soissons; zoon van Robert de Dappere, graaf van Anjou (†866). Robert I maakte na de dood van zijn broer, koning Odo, aanspraken op Parijs en het hertogdom Francia. Hij werd in 922 tegenkoning van de Karolinger Karel de Eenvoudige, te Reims gekozen en gekroond, maar sneuvelde in de strijd tegen Karel. Hij was de stamvader van het huis Capet.
Robert II de Vrome, koning van Frankrijk (996— 1031), *970 Orléans, †20.7.1031 Melun. Robert II was een zoon van Hugo Capet. Hij werd reeds in 987 tot koning gekozen. Robert liet de regering over aan zijn ministers. In 1002 erfde hij het hertogdom Bourgondië, maar moest dit in 1017 in leen geven aan zijn zoon.
LITT. R.H.Bautier, Helgaud de Fleury. Vie de Robert le Pieux (1965).
NAPELS
Robert de Wijze (Robert van Anjou), koning van Napels (1309-43), *1278, †19.1.1343 Napels. Robert de Wijze was de derde zoon van Karel II van Anjou. Hij was zeer eerzuchtig en bestreed fel het gezag van keizer Hendrik VII en kon daarom rekenen op Guelfse steun, o.a. van Florence. Hij was de krachtigste tegenstander van keizer Lodewijk IV van Beieren, die korte tijd macht in Italië bezat. Van 1325—41 voerde Robert oorlog tegen Sicilië, zonder de Aragonezen te kunnen verdrijven. Aan zijn hof bevorderde hij kunsten en wetenschappen en was gastheer voor o.a.
Petrarca en Boccaccio. Robert werd opgevolgd door zijn kleindochter Johanna I.
LITT. R.Caggese, Roberto d’Angio e i suoi tempi (2 dln. 1931-34); E.G.Léonard, Les Angevins de Naples (1954).
NORMANDIË
Robert I (Rollo, Rolf), hertog van Normandië (911—33), †933. Robert I was van afkomst Noorman. Hij teisterde Engeland en de Vlaamse en Noordfranse kusten en kreeg in 911 van Karel de Eenvoudige bij het Verdrag van Saint-Clair-sur-Epte het gebied van de Seinemonding in leen. Robert ging tot het christendom over en zag sindsdien af van zijn naam Rollo. Hij wordt beschouwd als de eerste hertog van Normandië.
LITT. L.de Saint-Pierre, Rollon devant I’histoire (1949).
Robert II, de Duivel of de Geweldige, hertog van Normandië (1027-35), †22.7.1035 Nicea. Robert II was een zoon van Richard II en de vader van Willem de Veroveraar. Hij streed met succes tegen zijn opstandige vazallen en verleende gastvrijheid aan Engelsen die voor de invallen van de Noormannen gevlucht waren, o.a. aan Koning Eduard de Belijder. Hij ondernam in 1034 een vergeefse tocht naar Engeland. Op de terugkeer van een pelgrimstocht naar Jeruzalem overleed hij. Om Roberts persoon ontstonden in de latere middeleeuwen talrijke sagen en legenden.
Robert III, hertog van Normandië (1087-1134), *ca. 1054, †10.2.1134 Cardiff; oudste zoon van Willem de Veroveraar. Niet Robert, maar zijn broer Willem II Rufus werd in 1087 koning van Engeland. De broers leefden in voortdurende onmin. Robert nam deel aan de Eerste Kruistocht (1096-99). Na zijn terugkeer eiste hij het Engelse koningschap voor zich op en kwam in conflict met zijn neef, koning Hendrik I. Deze ondernam in 1106 een expeditie naar Normandië en versloeg Robert in de Slag bij Tinchebray. Robert werd gevangen genomen en bracht de rest van zijn leven in Engelse gevangenissen door.
SCHOTLAND
Robert I Bruce koning van Schotland (1306-29), *11.7.1274 Turnberry,†7.6.1329 Cardross. Robert I was een kleinzoon van Robert Bruce, die na de dood van Alexander III (1285) met John Balliol een van de 13 gegadigden voor de successie was. Robert bevestigde zijn onafhankelijkheid ten opzichte van Engeland door in de Slag bij Bannockburn (1314) de Engelse koning Eduard II te verslaan. In 1328 erkende Eduard III hem als koning van Schotland.
LITT. G.W.S.Barrow, Robert Bruce and the community of the realm of Scotland (1965).
Robert II Steward (Stuart) koning van Schotland (1371-90), *2.3.1316, †13.5.1390 Dundonald. Robert II was de zoon van Walter Steward (= hofmeester van Schotland) en Marjorie Bruce, dochter van Robert I. Ten tijde van de ballingschap van zijn oom David II Bruce trad Robert op als regent van Schotland. Met hem kwam het huis Stuart op de Schotse troon. Robert streed bij voortduring tegen de Engelsen.
Robert III koning van Schotland (1390-1406), *1337, †4.4.1406. Robert III was een voorechtelijke zoon van Robert II en Elisabeth Mure van Rowallan (later erkend). Hij heette aanvankelijk John. Wegens een fysieke handicap liet hij de regering vnl. over aan zijn jongere broer Robert, hertog van Albany. Hij streed met gering succes tegen de Engelsen. Van 1399—1402 werd de regering waargenomen door zijn oudste zoon David, hertog van Rothesay (die vermoord werd).
VLAANDEREN
Robert Robrecht.
Robert de Boron Anglo-Normandisch dichter, eind 12e eeuw. Robert de Boron die in dienst stond van Gautier de Montbéliard, schreef drie romancycli in achtlettergrepige strofen: Joseph d’Arimathie, Merlin en Perzeval (te zamen: Le roman de l’estoire dou Graal). Slechts Joseph en een deel van de Merlin zijn in handschriften bewaard, het overige is in prozabewerkingen overgeleverd.
Robert de Clari Frans kroniekschrijver, *ca.II70 in Picardië. Robert de Clari volgde als arme ridder zijn leenheer, Pierre d’Amiens, tijdens de vierde kruistocht (1198-1204). In zijn Chronique gaf hij veel bijzonderheden over het dagelijkse leven tijdens de tocht en over de Latijnse vestiging in het Byzantijnse Rijk. Zijn mening week vaak af van die van de leiders van de kruistocht, zoals die is weergegeven door G.de Villehardouin.
Robert Grosseteste Grosseteste, Robert.
Robert Holcot Engels theoloog, *ca.1290 Holcot, †1349 Northampton. Robert Holcot was dominicaan en studeerde te Oxford. Zijn commentaar op de Sententiae en vooral zijn bijbelverklaringen hadden veel succes, getuige de vele handschriften en vroege drukken. Zoals vele 14e-eeuwse theologen beperkte hij de mogelijkheden van het natuurlijk verstand om iets over God te kennen en benadrukte hij de almacht en absolute vrijheid van God. Hij beweerde dat God ‘onmiddellijk’ de oorzaak van de zonde is. Robert Holcot maakte gebruik van de logische analyse om de geloofsinhoud te verklaren, maar tegelijkertijd beklemtoonde hij dat het geloof een eigen rationaliteit bezit, een logica fidei, waar de principes van de aristotelische logica niet langer universeel gelden.
LITT. F.Hoffman, Robert Holcot. Die Logik in der Theologie (in: P.Wilpert (red.), Die Metaphysik des Mittelalters, 1963).
