[Lat.], o. (ritualen), (ook: rituaal), in de Rooms-Katholieke Kerk boek waarin voor de priester teksten en ceremoniën bijeengebracht zijn.
In het rituale staan geen teksten en ceremoniën die betrekking hebben op de mis of het officie, maar op de bediening van de sacramenten, de begrafenis, de zegening van personen en zaken. Door de uitgave van het Rituale romanum (1614) kwam een groeiende uniformiteit in teksten en riten tot stand. Het Rituale romanum is na het Tweede Vaticaans Concilie vernieuwd, waarbij meer ruimte werd geschapen voor aanpassing aan de plaatselijke kerk.
