[Gr. rhythmos, vloeiing], o. (-n), (ook: ritmus),
1. (in het algemeen) iedere geaccentueerde, periodieke (maar niet altijd gelijke) wisseling in een beweging of het optreden van een verschijnsel: het ritme van de polsslag;
2. (muziek) de afwisseling van tonen van verschillende lengte binnen een gelijkmatig wederkerende tijdmaat;
3. (letterkunde) het beginsel van de groepering van klanken en lettergrepen boven het metrum.
De ordening in de muziek, die ontstaat door de duur van de tonen wordt ritme genoemd. Het ritme bepaalt, naast elementen als melodie en metrum, in hoge mate de structuur van de muziek, enerzijds als voortdurende beweging, de cadans, die in de dans, de begeleiding van arbeid en spel en in de muziektherapie sterk wordt benadrukt, anderzijds als grillig, steeds veranderend element.
LITT. C.Sachs, Rhythm and tempo (1953); F.Neumann, Die Zeitgestalt, eine Lehre vom musikalischen Rhythmus (2 dln. 1959).
