Oostenrijks dichter, *4.12.1875 Praag, †29.12.1926 Val Mont (bij Montreux). Rilke, een overgevoelig individualist, kreeg een militaire opleiding die al gauw strandde, waarna hij o.a. litteratuur en kunsthistorie studeerde.
Hij reisde o.a. naar Italië en Rusland (1899). In 1900 sloot hij zich aan bij de schilderskolonie Worpswede waar hij o.a. de schilderes Paula Modersohn-Becker en de beeldhouwster Clara Westhoff leerde kennen. De eerste inspireerde hem tot verscheidene van zijn gedichten en novellen, met de laatste huwde hij in 1901. Na de echtscheiding (1902) hervatte hij zijn reizen. Van 1905–14 was hij secretaris van A.Rodin te Parijs. Van 1914–19 woonde hij te München. Daarna zocht hij in Zwitserland genezing voor zijn leukemie.Rilkes oeuvre toont hem als lyricus bij uitstek. De invloed van de existentiefilosofie van S.Kierkegaard blijkt uit Die Aufzeichnungen des Malte Laurids Brigge (1910), waarin hij een van God vervuld, allesomvattend wereldbeeld wilde geven. Rilke schreef ook gedichten in het Frans. Zijn taalgebruik maakte hem tot een van de belangrijkste moderne Europese dichters.
Werken: lyriek: Das Stundenbuch (1899–1902), Das Buch der Bilder (1902), Die Weise von Liebe und Tod des Cornets Christoph Rilke (1906), Die neuen Gedichte (1907–08), Frühe Gedichte (1909), Späte Gedichte (1912–26), Erste Gedichte (1913), Das Marienleben (1913), Duineser Elegien (1923), Sonnette an Orpheus (1923);
proza: Geschichten vom lieben Gott (1900), Auguste Rodin (1903), Worpswede (1903), Briefe an einen jungen Dichter (1929), Briefe an eine junge Frau (1930), Tagebücher aus der Frühzeit (1942). Uitgaven: Ausgewählte Werke (2 dln. 1938); Gesammelte Briefe (6 dln. 1939–41); Briefe (1950); Gesammelte Werke (6 dln. 1955–66); Tagebücher (1973); Übertragungen (1975).
LITT. B.Alleman, Zeit und Figur beim späten Rilke (1961); E.Heftrich, Die Philosophie und Rilke (1962); E.C.Mason, R.M.Rilke (1964); K.W.Jonar, Die Rilke-Kritik (1966); O.Bakker, Cosmic play (1968); M.Kunz, Narziss (diss. 1970); K.Hamburger, Rilke in neuer Sicht (1971); J.Schnack, R.M.Rilke, Leben und Werk in Bild (1973); M.Zermatten, Rilkes letzte Lebensjahre (1975); I.H.Solbrig en J.W.Storck (red.), Rilke heute (1976).
