eigenlijk: Jean François Paul de Gondi, kardinaal de, Frans rooms-katholiek geestelijke en politicus, *20.9.1613 Montmirail, ♱24.8.1679 Parijs; uit een Florentijns geslacht. Retz werd in 1643 coadjutor met recht van opvolging van de aartsbisschop van Parijs, zijn oom Henri de Retz, en in 1651 kardinaal.
Door zijn agitatie tegen Mazarin te Parijs was Retz een van de aanstichters van de Fronde (1648-52). Hij werd in 1652 gearresteerd, vluchtte in 1654 en verzoende zich na de dood van Mazarin met Lodewijk xiv (1662), waarbij hij afstand deed van zijn aanspraak op het aartsbisdom Parijs. Zijn Mémoires zijn historisch van groot belang. Uitgave: Oeuvres, door J.Feillet, J.Gourdault en R.Chanteleuze (11 dln. 1870-1920).
LITT. J.Castelnau, Retz et son temps (1955); J.T. Letz, Retz (1966); J.H.M.Salmon, Le cardinal de Retz (1969); J.Matrat, Le cardinal de Retz (1969).
