v. (-en), handeling met beoogd rechtsgevolg, b.v. een contract.
De rechtshandeling is aldus te onderscheiden van het enkele rechtsfeit, d.i. het enkele feit waaraan het recht gevolg verbindt en waartoe ook kunnen behoren handelingen van mensen verricht zonder dat hun wil gericht was op het doen ontstaan van rechtsgevolgen. De rechtshandeling van de overheid als zodanig (besluit) vertoont tegenover de rechtshandeling van de particulier de volgende bijzonderheden: zij heeft het vermoeden van rechtmatigheid voor zich, zij is voor de overheid zelf niet steeds bindend, zij is meestal eenzijdig, zij is voorlopig uitvoerbaar niettegenstaande verzet door de belanghebbende, zij kan niet door een vertegenwoordiger verricht worden, zij kan door geweld door de overheid zelf worden afgedwongen, zij heeft geen goedkeuring of medewerking van een andere macht of van een particulier nodig, zij is slechts in beperkte mate voor bestrijding voor een rechter vatbaar, en voorzover zij aan rechtspraak onderworpen is, kan de rechter de handeling teniet doen maar niet steeds zelf een handeling daarvoor in de plaats stellen. Bovendien schept een onrechtmatige handeling slechts in beperkte mate aansprakelijkheid tegenover een benadeelde onderdaan. De rechtshandeling van de particulier, daaronder begrepen de als zodanig optredende overheid, kan eenzijdig zijn (testament, afstand), maar veelvuldig is de medewerking van een ander vereist (overeenkomst). Om geldig te zijn moet een rechtshandeling liggen binnen de grenzen van de bevoegdheid van de handelende persoon. Toerekenbaarheid van de persoon is echter niet steeds nodig.
Een handeling heeft pas waarde, wanneer de wil van de handelende persoon kenbaar gemaakt is. De rechtshandeling kan gericht zijn op verkrijging (koop), of op verlies (afstand). Soms is een uitdrukkelijke mededeling aan een wederpartij nodig (opzegging, sommatie). Hij die de rechtshandeling verricht en middelen nodig heeft om zijn wil kenbaar te maken, draagt de risico voor de juiste werking van die middelen. Men kan een rechtshandeling zelf verrichten, of dit door een ander namens zich laten doen. Voor rechtspersonen is vertegenwoordiging noodzakelijk.
Voor sommige rechtshandelingen is een bepaalde vorm of het opmaken van een geschrift vereist (oprichting van een NV), voor andere is medewerking van de overheid vereist (aangaan van een huwelijk). Hij die een rechtshandeling verricht, kan zich onvoorwaardelijk binden, maar ook zijn verplichting van nadere omstandigheden afhankelijk stellen. Een ongeoorloofde rechtshandeling is ongeldig; zij kan nietig of vernietigbaar zijn. Een rechtshandeling moet steeds worden uitgelegd overeenkomstig de bedoeling van degene, die haar verrichtte en zodanig dat zij uitwerking kan hebben.
