o.,
waardigheid, functie van protector: tijdens Cromwells —; (vero.) de op internationaal verdrag berustende rechtsbetrekking tussen twee staten, waarvan de ene zich onder bescherming en leiding van de andere gesteld had (e); (—en), land waarover een ander land de soevereiniteit uitoefent.
(e) De beschermde staat (protectoraat) behoudt in theorie zijn soevereiniteit, maar ondergaat een beperking van zijn handelingsbevoegdheid; m.n. in zijn buitenlandse betrekkingen wordt hij door de beschermende staat vertegenwoordigd (b.v. Tunesië en Marokko tot 1956, toen beide landen zelfstandig werden en toegelaten werden als lid van de VN). Ook mist het protectoraat de bevoegdheid om zelfstandig oorlog te voeren; daarentegen behoeft het niet steeds te worden betrokken in de oorlogen van de beschermende staat. Het gebied van het protectoraat vormt geen deel van het grondgebied van de beschermende staat; deze oefent geen rechtstreeks staatsgezag uit over land en volk van het protectoraat: er is dus geen staatsrechtelijke, maar een uitsluitend volkenrechtelijke onderschikking. Naast deze vorm kende men in het proces van kolonisatie van Aziatische en Afrikaanse gebieden door Europese staten ook nog een meer ‘koloniaal’ protectoraat, dat in feite een gebied was onder indirect koloniaal bestuur. Hier was geen sprake van een volkenrechtelijke rechtsverhouding, maar van een vorm van koloniale organisatie. Beide vormen komen nauwelijks meer voor.
