Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 13-12-2021

profijtbeginsel

betekenis & definitie

o., principe om de kosten van (overheids)diensten ten laste van de gebruiker te brengen.

Het profijtbeginsel gaat ervan uit, dat diegene die van de overheidsvoorzieningen gebruik maakt, daarvoor in principe zelf moet betalen. De moderne welvaartsstaat wordt gekenmerkt door een uitgebreid net van maatschappelijke, medische, culturele en andere infrastructurele voorzieningen. Vele hiervan worden in beginsel uit de algemene middelen, d.w.z. de belastingopbrengsten betaald. Het instrument belastingheffing wordt hier door de overheid gebruikt om een evenwichtiger verdeling van schaarse goederen en diensten over de bevolking te bereiken. Hieraan zijn zekere grenzen te stellen. De belastingdruk kan niet onbeperkt toenemen en het dienstenpakket van de overheid kan zich niet eindeloos uitbreiden.

Om hiervoor een oplossing te vinden zijn bepaalde politieke kringen, m.n. die waar aan het particulier initiatief grote waarde wordt gehecht, voorstander van invoering van het profijtbeginsel, b.v. in de sector van de medisch-sociale zorg, bij de cultuurpolitiek en het (openbaar) vervoer. Vermindering van overheidssubsidie voor deze voorzieningen en het verlangen van een, soms geringe, extra bijdrage van de gebruiker zelf zou hun betrokkenheid bij die voorzieningen vergroten en zekere vormen van oneigenlijk gebruik kunnen afremmen. Een bezwaar is dat de toegang tot deze voorzieningen voor de lagere inkomensgroepen wordt bemoeilijkt, waardoor het elitaire karakter van b.v. schouwburgbezoek nog zou toenemen.

< >