[Fr.], bn. en bw.,
1. eerst ontstaan, vroeg(st) aanwezig: het primaire tijdperk, de oudste periode van de aardgeschiedenis; (psychologie) primaire functie, de onmiddellijk optredende reactie: primair reageren;
2. niet herleidbaar tot iets voorafgaands: de eerste plaats innemend: primaire kleuren, grondkleuren;
3. voornaamste: primaire wegen, rijkswegen van de eerste klasse; (recht) primaire vordering, tenlastelegging, wat in de eerste plaats gevorderd of ten laste gelegd wordt; iets primair stellen, vooropstellen;
4. (scheikunde) primair koolstofatoom, koolstofatoom in een organische verbinding dat slechts aan één ander koolstofatoom is gebonden; primaire verbindingen, organische verbindingen die een kenmerkende groep aan een primair koolstofatoom dragen;
5. de grondbeginselen betreffend: onderwijs, basisonderwijs;
6. bw., in de eerste plaats: iemand primair moord en subsidiair doodslag ten laste leggen.
