o., 1. vertoning met, opvoering van een spel door poppen, marionettenspel (e); (fig.) ijdele vertoning; 2. (-len), theater voor een spel, poppentheater of poppenkast.
(e) De poppen van het poppenspel beelden niet zozeer individuen, maar typen uit, herkenbaar door hun stereotiepe gedrag en uiterlijk. De vaak irreële, groteske handeling is veelal door de traditie bepaald. Het poppenspel behoort tot de oudste vorm van theaterkunst van alle volken.
Men onderscheidt:
1. de ongelede pop (houding star; meestal slechts in één richting in een plat vlak verplaatsbaar ;voorbeelden: lederen Indiase figuren);
2. de stokpop (wordt met behulp van stokjes bewogen en is in alle richtingen verplaatsbaar). Voorbeelden: figuren voor schimmenspelen op Java en Bali en in China, Turkije, Egypte en Griekenland);
3. de handpop (gestulpt over de opgestoken hand; beweegbare hals en armen; benen ontbreken of hangen los; voorbeelden: talrijke poppenkastfiguren in China en Europa-de Ned. Jan Klaassen en Katrijn);
4. de staafmarionet (bewogen door een staaf, bevestigd aan de kop van de pop; één of beide armen door staafjes manipuleerbaar; vrij groot en zwaar; voorbeelden: de voddebalen van de Belg. poesjenellen);
5. de draadmarionet (bespeeld door middel van talrijke draden: zeer ingenieus en beweeglijk; voorbeelden: Chinese, Birmese en moderne Europese marionetten);
6. de snaarpop (combinatie van stokpop, handpop en draadmarionet; elke pop wordt door drie mensen tegelijk bespeeld).
Ca.1340 werden in Europa voorstellingen met handpoppen gegeven. Later gebruikte men veelal draadmarionetten. Men speelde vereenvoudigde bewerkingen van toneelstukken, bijbelse verhalen en volksboeken (Faust). In de 18e eeuw vond men het poppenspel alleen voor kinderen geschikt; tijdens de romantiek waardeerde men het weer. De 20e eeuw is opnieuw een bloeitijdperk. LITT. H.van Tussenbroek, Poppen en marionetten (1950); C.Beaumont, Puppets and puppetry (1958); R.Bulthuis, Het moderne poppenspel (1961); M.
Nicolescu, Puppentheater der Welt (1965); H. Binyon, Puppetry to-day (1966).
