v., (geologie) de werking van hete gassen op gesteenten.
(e) De pneumatolytisch werkende gassen ontwijken uit een afkoelend magma en bevatten waterdamp en enkele actieve stoffen zoals fluorwaterstofzuur en boorzuur. Zij dringen langs spleten in het nevengesteente, tasten dit aan en zetten nieuwe mineralen af, b.v. topaas, toermalijn, fluoriet, tinsteen en wolframiet.
