v., ontsteking van het hartvlies (pericard).
Pericarditis kan optreden als complicatie van reuma of hartinfarct. Bacteriën zijn daarbij niet aantoonbaar: het betreft dus een zgn. steriele ontsteking. Pericarditis kan ook veroorzaakt worden door tuberkelbacillen of door een virus. Waarom pericarditis ook vaak optreedt als complicatie van ure mie is nog onverklaard. De ontsteking gaat gepaard met de uitscheiding van een sereus, sereusfibrineus of een etterig exsudaat in de holte tussen het hart en het pericard (pericardiaalholte). Deze vochtophoping belemmert de functie van het hart, m.n. de uitzetting, waardoor stoornissen in de circulatie optreden, vermindering van de bloeddruk, overvulling van de aders (cyanose), dyspnoe enz.
Bij zeer sterke ophoping van vocht in de pericardiaalholte kan druk op de omgevende organen ontstaan en moet men door middel van een punctie zoveel mogelijk van het exsudaat verwijderen. Soms geneest een pericarditis (vooral de tuberculeuse vorm) met bindweefselvorming, waardoor het hart vaak gefixeerd wordt aan de omgevende organen. Zet zich in dit bindweefsel dan nog kalk af, dan ligt het hart in een harde schaal (pantserhart) en is de functie sterk belemmerd. Operatieve verwijdering van een deel of van het gehele pantser is dan de enige uitkomst.
