in de Griekse sage (Homeros’ Odyssee) gemalin van Odysseus, vorst van Ithaka, en moeder van Telemachos. Gedurende Odysseus’ jarenlange omzwervingen na de Trojaanse Oorlog dongen vele vrijers naar Penelopes hand.
De vrijers dwongen haar de belofte af dat zij een nieuwe echtgenoot zou kiezen zodra zij gereed was met het weven van een lijkkleed voor haar schoonvader Laërtes. Haar werk kwam echter nooit gereed, daar zij het overdag gewevene ’s nachts uithaalde. Deze list werd eindelijk ontdekt en de vrijers brachten haar steeds meer in het nauw, maar toen keerde Odysseus terug en doodde hen. Penelope geldt als toonbeeld van echtelijke trouw.
